Εμβολιασμός κοπαδιών κατά της ευλογιάς στην Ελλάδα: Γιατί δεν εφαρμόζεται προληπτικά;
🐑 Εμβολιασμός κοπαδιών κατά της ευλογιάς στην Ελλάδα: Γιατί δεν εφαρμόζεται προληπτικά;
Παρά την ύπαρξη εμβολίων κατά της ευλογιάς των προβάτων και των αιγών (Sheep and Goat Pox – SGPV), στην Ελλάδα δεν εφαρμόζεται προληπτικός εμβολιασμός. Η απόφαση αυτή βασίζεται σε ένα συνδυασμό νομοθετικών περιορισμών, υγειονομικών στρατηγικών και εμπορικών συνεπειών, όπως καθορίζονται από τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την επιδημιολογική εικόνα της χώρας.
⚖️ 1. Νομικό και Κανονιστικό Πλαίσιο της ΕΕ
Η ευλογιά προβάτων και αιγών ανήκει στις Κατηγορίας Α νόσους σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/429 (Animal Health Law), άρθρο 9:
«Νόσοι της Κατηγορίας A είναι εκείνες που δεν είναι παρούσες στην Ένωση και για τις οποίες πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα εξάλειψης μόλις εντοπιστούν».
Ως εκ τούτου, δεν επιτρέπεται προληπτικός εμβολιασμός σε περιοχές που θεωρούνται «ελεύθερες» από τη νόσο.
Η Εκτελεστική Απόφαση (ΕΕ) 2025/909 επιβεβαιώνει το καθεστώς ελευθερίας για την Ελλάδα (εκτός προσωρινών ζωνών επιτήρησης), επιτρέποντας την κυκλοφορία ζώων μόνο εκτός οριοθετημένων περιοχών.
💉 2. Γιατί δεν γίνεται εμβολιασμός;
- Απώλεια του καθεστώτος “ελεύθερης χώρας”: Η χρήση εμβολίων (ειδικά ζώντων εξασθενημένων) ακυρώνει το καθεστώς “ελεύθερου κράτους”, προκαλώντας εμπορικούς περιορισμούς.
- Μη διακριτικά εμβόλια (non-DIVA): Δεν επιτρέπουν τη διάκριση μεταξύ εμβολιασμένων και φυσικά μολυσμένων ζώων.
- Προτεραιότητα στην εξάλειψη: Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2020/687 δίνει έμφαση σε σφαγή, απολύμανση και περιορισμούς, χωρίς εμβολιασμό.
«Τα ύποπτα ζώα τίθενται υπό περιορισμό, και εφόσον επιβεβαιωθεί η λοίμωξη, εφαρμόζονται μέτρα εξάλειψης χωρίς εμβολιασμό».
🚨 3. Πότε επιτρέπεται ο εμβολιασμός;
Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2023/361, άρθρο 15, προβλέπει εμβολιασμό μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις:
«Ο εμβολιασμός είναι δυνατόν να επιτραπεί μόνο εντός οριοθετημένων περιοχών, υπό την έγκριση της αρμόδιας αρχής και της Επιτροπής».
Η χρήση εμβολίων στην Ελλάδα επιτρέπεται μόνο μετά από αποτυχία των κλασικών μέτρων και με ειδική άδεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
📊 4. Επιδημιολογική εικόνα Ελλάδας
- Μεμονωμένα κρούσματα έχουν καταγραφεί στην Εύβοια, Θράκη και Χαλκιδική.
- Εφαρμόστηκαν μέτρα σφαγής, απολύμανσης και επιτήρησης.
- Δεν κρίθηκε απαραίτητος ο εμβολιασμός, καθώς τα μέτρα ελέγχου ήταν επαρκή.
🌐 5. Εμπορικές συνέπειες εμβολιασμού
Η χρήση μη εγκεκριμένων ή μη DIVA εμβολίων μπορεί να προκαλέσει:
- Εμπόδια στις εξαγωγές ζώντων ζώων και προϊόντων.
- Καραντίνα γεωγραφικών περιοχών για μακρύ χρονικό διάστημα.
- Υποχρέωση δήλωσης “non-free” κατάστασης στο TRACES και στο ADIS.
✅ Συμπερασματικά
Η μη εφαρμογή προληπτικού εμβολιασμού αποτελεί στοχευμένη επιλογή με βάση:
- Τη νομοθεσία της ΕΕ, που απαγορεύει εμβολιασμό για νόσους Κατηγορίας A.
- Την ανάγκη διατήρησης του “ελεύθερου καθεστώτος” για λόγους εμπορίου.
- Την απουσία DIVA εμβολίου, που θα επέτρεπε παρακολούθηση και διάκριση.
- Την επαρκή επιτήρηση μέσω παραδοσιακών μέτρων σε εστίες.
📚 Χρήσιμοι σύνδεσμοι:
